Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, düzey korumalı mevduat (KKM) uygulamasına ilgilendiren, “Kırat korumayla ilişkin tarafta gayet gani benzeri hâl var. Liralaşmaya çok cesim ulama veren tıpkısı düzlük, oradaki gelişmeden, gidişattan memnunuz. Güzeşte akşam ezanı aldığımız kararların üstelik buna müspet tarafta katkı yapacağını düşünüyoruz.” dedi.

Kavcıoğlu, Minval Bankası İdare Merkezi’nde düzenlenen yılın geçmiş Pahalılık Raporu Bilgilendirme Toplantısı’nın peşi sıra ekonomistlerin ve basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Şahap Kavcıoğlu, KKM uygulamasına müteveccih soru konusunda, “Kur korumayla ilişik tarafta gayet gür bire bir hareket var. Liralaşmaya çokça kocaman katkı veren bir alan, oradaki gelişmeden, gidişattan memnunuz. Geçkin akşam ezanı aldığımız kararların da buna olumlu tarafta yardım yapacağını düşünüyoruz.” diyerek konuştu.

Kavcıoğlu, “Liralaşma stratejisiyle beraber kendi mecrasında yolunu bulacaktır, gidişat dahi onu gösteriyor. Bu anlamdaki öngörülerimizde bire bir mübayenet, galat söz konusu değil, gayet ferah gidiyor. Liralaşma stratejisi ortamında hem bankaların cins yaratması hem rezervlerimizin artması noktasındaki işlevi majör şekilde artarak devam ediyor.” ifadelerini kullandı.

“Sudi Arabistan’dan Hat Bankasına 5 bilyon dolarlık mevduat yatırılmasıyla ilgili evolüsyon olup olmadığı” sorusuna karşılık Kavcıoğlu, mütenevvi ülkelerle bu anlamda görüşmeler yaptıklarını, fakat her gelişme olmadığını bildirdi. Kavcıoğlu, bankalarla olan ilişkilerini basınla paylaşmadıkları tabir etti.

“Şişman firmalara emniyet gitmiyor algısı akıllıcasına değil”

Kavcıoğlu, iri ölçekli ve KOBİ düzeyindeki firmalara yüreklilik kullandırılmasına yönelik soruya cevap verirken, nazik firmalara bindi verilmemesinin söz konusu olmadığını ancak “ekonominin temel” olan KOBİ’lerin elan aşkın desteklendiğini söyledi. “Oradan alıp benzeri yere tıpkısı molekül vermiyoruz.” diyen Kavcıoğlu, “Yatırım yapılması noktasında hiçbir firma, ne boyutta olursa olsun tek yüce ihtiyati tedbire bağımlı değil.” değerlendirmesinde bulundu.

50-100 firma vasıtasıyla makbul kredileri 6 bin şirketin kullanabildiği ayrımsız noktaya getirdiklerini belirten Kavcıoğlu, şöyle bitmeme etti:

“Nazik firmalara itimat gitmiyor algısı akıllıcasına değil. Türkiye Bankalar Birliği Başkanı kredilerin 2-3 tekmil arttığını söylüyor amma Göz başkanımız krediye ulaşamadıklarını söylüyor. Buradaki sıkıntıyı gani kaldırmak lazım. Kredilerin akıllıca şekilde hedefli ve seçmeli kullandırılması noktasında çaba gider etmemiz lazım. Hatamız varsa de düzeltiriz. Şikayetler geliyor, firmalarımızdan ulaşamayanlar, kullanamayanlar var. Bunları bile strateji ediyoruz. Bizim üzere istihsal, yatırım, istihdam sağlayacak, ihracat yapacak firmaların krediye ulaşımı çokça oylumlu. Bunu kendimize fariza addediyoruz. Geçmiş şeb aldığımız karar bile bu sektörlerin desteklenmesine yönelik tıpkı karardır.”

“Intihap süreci dikkate alındı”

Kavcıoğlu, pahalılık öngörülerini oluştururken seçme sürecini dikkate alarak fiyatladıklarını söyledi.

Hükümetin maltalık pahalılığını minimize seviyede tutacak tedbirler aldığını dile getiren Kavcıoğlu, Form Bankasının de bedel istikrarını kalımlı yerine sağlayacak politikaları taviz vermeden uygulamaya devam ettiğini belirtti.

Kavcıoğlu, vezneci personelinin işten çıkarılması, cebren ayrımsız yere gönderilmesinin bahis konusu olmadığını, personelin aylık zammının de kamuyla benzeri olduğunu rapor etti.

“Kredilerde sapık tıpkı artma bulunmayan”

Kavcıoğlu, TCMB cepheli KKM sisteminde getiri dip sınırının kaldırılmasına ilişik bile katılım para tarafı için bu zümre tıpkı aplikasyon yapılamadığını ve KKM hesaplarında bankalar beyninde geçişlerin bahis konusu olduğunu anlatım etti. Gestalt Bankasına ve Hazine’ye dara getirilmemesi amacıyla siyaset faizinin altında aynı nema verilmemesinin kendileri için balaban olduğunu belirten Kavcıoğlu, bankalar ile para kurumları arasındaki çelişkiyi ortadan koymak amacıyla söz konusu düzenlemeyi vacip gördüklerini belirtti.

Kredi dağılımında dönemsel kendisine kaynakların bazen KOBİ’lere kimi vakit bireysel kredilere kayabildiğini fakat şu anda deli benzeri artma görmediklerini dile getiren Kavcıoğlu, ferdî kredilerde 2022’dahi yüzde 3,6 aylık artma olduğunu, orada düzgüsüz tıpkı artım olursa muktezi tedbirleri alabileceklerini söyledi.

Firmaların, özellikle büyük şirketlerin, arbitraj ihracıyla aut borçlanmasının referans ettikleri bire bir vesile olduğunu belirten Kavcıoğlu, bunun hem vezneci bilançolarındaki yükü hafifleteceğini hem dahi resülmal piyasalarının henüz aşkın derinleşmesini sağlayacağını vurguladı. Süreç süresince firmaların ve bankaların bu yönde akıntı etmesini sağlayacak teşvikleri üstelik yapacaklarını ifade fail Kavcıoğlu, “Ama bu 4 mahiye arbitraj ihracı gayrimümkün bizim karşı olduğumuz dideban bu, 2-5 yıl yapsın arbitraj ihracını, vezneci satın alsın bana bile gelsin daha haşat ayrımsız şekilde Hat Bankasından borçlansın. Bizim bindi ve teşvikimiz bu yönde olacak.” dedi.

“İkili düzey sistemi bulunmayan”

Kavcıoğlu, ihracatçıya döviz çevrimlerinde yüzdelik 2 prim ödenmesi uygulamasının düet kur uygulaması adına yorumlandığı eleştirine cevap verirken üstelik şunları ifade etti:

“Türkiye’de şu anda anca farklı aynı kur namevcut, bankalarda ihracatçıya ayrı düzem uygulaması yok. Düzem korumalı ile saat başı verdiğimiz kırat var, o etraf kuruyla adi yukarı ayrımsız. Bankacılıkla bağlı çarşı arasında farklı düzem uygulanmasında anormal durum bahis konusu değil. Bir Vakitler beri ilişkin çarşı bire bir tık piyasanın üzerindedir. Bağlı çarşıya gidenle bankacılıkta iş eden ayrımsız almaç değil filhakika. İhracatçının, ithalatçının, vezneci müşterisinin ilişkin çarşıda ne işi var? İkili benzeri kırat sistemi yok tıpkı kat onu çokça net ifade edeyim. Vezneci sıska ile kapalı çarşı ortada herhangi bir ahit aynı ayırt olanaklı amma o aynı düet seviye değil.”

Burada mali sektörde oluşan farklı kırat olup olmadığına bakılması gerektiğine bel fail Kavcıoğlu, “Biz düet kur uygulamıyoruz, yalnız dış satım değil, sınırlı dışından gelen kaynağı teşvik amacıyla ödediğimiz ayrımsız prim. Bunun süresince turizmci, dış satımcı, müteahhit, erişim var. Birlik kesimler var.” diye niteleyerek konuştu.

Kavcıoğlu, firmaların finansmana erişimde sevgili yaşadığı ve Coca Cola’nın yüzdelik 30 faizle arbitraj ihraç ettiğine ilgili soru konusunda da “Çokça zehir yaşıt verdin. Coca Cola dünyanın sunma iri firması. Coca Cola’nın finansmana ulaşım noktasında sıkıntısı varsa bu gravite dünyada var demektir, yalnız Türkiye’üstelik değil. Bu eş hangi kadar düz olduğumuzu gösteren, uygulamalarımızın hangi büyüklüğünde iyi yönetildiğini gösteren emsal oldu. Finansmana erişimde problemler kabil ama bunu umumi problemler kabilinden aktarma etmek doğru değil.” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’üstelik ithal ikamesi alanlara yatırım işleyen haddinden fazla zer firmalar olduğuna dikkati calip Kavcıoğlu, “Bizim işimiz onlarla. Onlar elan fazla yatırım yapsın, tığ sakır sakır onların hizmetindeyiz. Türkiye’ye üretim, envestisman eden dizge bizim radarımızda ve onların hizmetindeyiz. Türkiye’den daha çok hem finansman hem döviz piyasasında hem diğer işlemlerde bu konuların rahatlıkla yapıldığı tıpkısı apayrı talih namevcut.” ifadelerini kullandı.

“Yıl böylelikle cari aşkın vereceğiz”

Kavcıoğlu, ne şartlar altında getiri indirimine gidileceğine ait soruya cevap verirken şunları kaydetti:

“Orak Ayı, ağustos ayındaki Dünyalık Politikası Yerleşmiş metnine bakarsanız ne şartlarda faiz indirimine gittiğimizi haddinden fazla net görürsünüz. Metinleri okuduğunuzda ileriye çevrilmiş nasıl öngörümüz olduğunu haddinden fazla net görürsünüz. Ne şartlarda ürem indirimine gideceğimiz, amerikan bar geçeceğimiz, elbette vakfe sergileyeceğimize ilgilendiren öngörümüzü orada bulursunuz. Balaban bankalar, şişman dalan bankaları da ‘repo artırımını lacerem yapmayalım’ diye konuşuyorlar.

Bizi çok eleştirdiniz, fakat bu hangi büyüklüğünde akla yatkın şekilde bu süreci yöneterek geldiğimizi gösteriyor. Türkiye, bu faiz politikasıyla hoppadak ödemeler dengesinde bire bir esbak yıla bakarak 100 milyar dolar fazla ödemiş. Kimseye tıpkı kuruş borcumuz yok. Getiri politikamızın hangi kadar makul yönetildiğinin fotoğrafı. Şu 100 bilyon doları kimse konuşmadı. Bire Bir esbak yıla bakarak erke farkını düştüğünüzde Türkiye cari fazla veriyor. Rusya- Ukrayna Savaşı çıkmasaydı Türkiye zaten cari çok veriyordu. Biz faizi bunun üzere indirdik. Biz ödemeler dengesinde akan çok verecek duruma gelmiş noktadayız. Türkiye, temas şeye rağmen dışardan bir kuruş müzaheret almadan bu bilançoyu Format Bankası olarak yönetti. 100 bilyon dolar arttırma farkı da Format Bankası bu ülkenin kaynaklarından ödedi. Tığ bugünden itibaren sene böylece cari aşkın vereceğiz.”

(Bitti)