Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Bitkisel, enflasyon verisinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eliyle birlik Türkiye’yi kapsayacak şekilde Avrupa Birliği (SU) ve dünya genelinde geçer uluslararası tanım, anlam ve yöntemlerle hesaplandığını beirterek, “Avrupa İstatistik Ofisi (EUROSTAT) başta gelmek için arsıulusal kuruluşlar, bu hesaplamaları daim incelemekte ve raporlarında TÜİK’in mecmu istatistiklerinin uluslararası kriterlere akla yatkın olduğunu yüz kere anlatım etmektedir.” dedi.

Nebati, TBMM Traksiyon ve Bütçe Komisyonunda bakanlığı ve tutkun kuruluşlarının bütçe görüşmelerinin peşi sıra milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

Üretici karşılık endeksi (ÜFE) ile Mütemmim Denk Endeksi (TÜFE) arasındaki makasa ilişkin sorular üstüne Bitkisel, “2021 yılı başından itibaren ÜFE-TÜFE makasının global ölçekte olduğu gibi ülkemizde de arttığını gözlemliyoruz. Avrupa bölgesinde ÜFE, TÜFE’nin 4 imansız, bizim ülkemizde şu anda 2 merhametsiz birlikte değil. Şu temel kadar ÜFE artışlarının balaban ölçüde TÜFE’ye yansıdığı değerlendirilmektedir. Bu nedenle, mevcut ÜFE seviyesinin önümüzdeki dönemde TÜFE enflasyonunda öngördüğümüz düşüşü bozacak benzeri gravite oluşturmasını beklemiyoruz.” diye niteleyerek konuştu.

Bitkisel, Türkiye’nin sanayi üretiminde bir çokça ülkeden fazlalık ayrıştığını ve hayatiyetli ayrımsız üretim ekonomisi olma amacında ilerlediğini aktararak, “Müstevli öncesine göre endüstri üretimini arz çokça zait ülkelerin başında Türkiye geliyor. Üretim ve ihracatı motive etmek üzere kredilerin bu alanlara aktarılmasına müteveccih adımları atmaya devam ediyoruz.” ifadesini kullandı

Türkiye’nin, kazanç indirimleri tarafından enflasyonla uğraş fail bir tane mutluluk olmadığına bel eden Bitkisel, aynı haddinden fazla ülkenin alacak indirimleriyle enflasyonla savaş ettiğini söyledi.

“TÜİK’e tırsmak gösterin, topluluk çıkın”

Bakan Nebati, TÜİK’e ait eleştirilere de karşılık verirken, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Türkiye’deki kurumların seçkin birinin ayrımsız değeri vardır. Haddinden Fazla derece verdiğimiz, önem verdiğimiz kurumlarımızın korunması gerektiğine inananlardanım. Elbette belirgin olunması gerekiyor. Bu saydamlık çerçevesi ortamında yapılan bilcümle prosedür ve eylemlerin sınırlı standartlar süresince olması lazım. Bilim almak, dermek ve halkoyu ile benimsemek hoşur yavaş ayrımsız iştir. Enflasyon verisi TÜİK eliyle tamlık Türkiye’yi kapsayacak şekilde AB ve dünya genelinde makbul uluslararası tanım, deyim ve yöntemlerle hesaplanmaktadır. EUROSTAT özellikle oluşmak için uluslararası kuruluşlar bu hesaplamaları daim incelemekte ve raporlarında TÜİK’in cümle istatistiklerinin uluslararası kriterlere makul olduğunu tekraren rapor etmektedir. Bu kriterleri belirleyen ve kriterlere uyumunu denetleyen benzeri çalım bire bir molekül söylüyor. TÜİK’in ürettiği resmi istatistiklerin, masa başında biraz şahsiyet ekiple hiçbir akreditasyonu sıfır Pahalılık Araştırı Grubu (ENAG) marifetiyle gerçekçi şekilde hesaplaması tür değildir. Hakeza bire bir iddiası varsa ENAG masraf EUROSTAT’ta ve ilgili arsıulusal kuruluşlarda akredite peki. Olması tür değil, yapmayın, TÜİK’e sıradan ayar vermeliyiz, tamam kurumlarımızı koruyup kollamalıyız. TÜİK, 2022 yılı itibariyle hesaplamalarında rastgele ay Türkiye’nin 81 ilinden, 225 ilçesinden, 27 bin 261 işyeri, 4 bin 274 konuttan, 409 konu, 904 yön çeşidi için kısaca 560 bin 392 fiyatı derliyor. Bunu TÜİK yapıyor, bu verilerin derlenmesini birkaç şahsiyet ekiple değil, mecmu 2 bin nefis ekiple gerçekleştiriyor. Bu kuruma basit ocumak gösterin. Kurumlarımıza topluluk çıkalım.”

“Icar artışlarını erdemli gösterdi”

ENAG’ın kira artışlarını güya bilcümle kiracılar temas kamer ocak değiştiriyormuş kabilinden hesapladığını ve bu artışları olduğundan efdal gösterdiğini aktaran Nebati, “Fakat kül kiracıların temas ay fakat yüzdelik 8’i ocak değiştirmekte ve icar artışına maruz kalmaktadır. Ant zarfında enflasyona yansıması gereken kira artışları, ENAG yoluyla aynı kamer zarfında ve ahir aylarda yanlış şekilde sıkışık eklenerek hesaplama yapılmaktadır. Yapmayın, etmeyin, eylemeyin. Metodolojisi tanınmayan, saydam olmayan, malumat toplama yöntemi anlaşılan olmayan hesaplamalara saygınlık almak namına, emeğin, bilimin ve tekniğin gücüyle müteharrik arsıulusal ölçün ve denetime bağımlı olan TÜİK’e güveniniz gösterin.” dedi.

Nazır Nebati, hissedilen ve hesaplanan pahalılık arasındaki farka müteveccih da değerlendirmede bulunurken, “Bunu eleştirenler Avrupa Format Bankası verilerini izlem etmemekte ve onlarda dahi hissedilen ve açıklanan para şişkinliği arasında fark olduğunu görmemektedir. Avrupa Merkezi Bankası vasıtasıyla yapılan çalışmalara bakarak, tüketici eğilimi anketine katılan hane halklarının yüzde 73’ü, açıklanan enflasyonun sunma beş altı 5 mezuniyet elan fazlasını hissediyor olduklarını ifade etmiştir. Bu devlet ülkemiz amacıyla elden 2 kattır.” diyerek konuştu.

TÜİK tarafından maaş bazda açıklayan sayı farkı husus fiyatlarının yayımlanmasının durdurulmasının dahi 2020 yılı mayıs ayından itibaren fiyatların falsolu yorumlanmasından kaynaklandığına meni fail Nebati, “Fakat endeksler daha ayrıntılı olarak kamuoyuyla paylaşılmaya başlanmıştır. Madde fiyatlarının yayımlanması uygulamasıyla arsıulusal düzeyde karşılaşılmamaktadır. Ülkemiz, veri yayımlama üzerine KEZ üye ve namzet ülkeleri, EFTA ülkeleri, MEMLUK ve Kanada’nın saha aldığı 33 ülke süresince yeryüzü şeffaf olan ülkelerin başında meydan almaktadır.” ifadesini kullandı.

“İyileştirmeler seçkin soy alanda rakamlara yansıyacak”

Nebati, büyümeden kaynaklanan bol bolamat artışının toplumun gelişigüzel kesimine yansımasının, hükümetleri döneminde rüçhan politikaları olduğunu belirtti. Çalışanlar ile emeklilerin maaş ve ücretlerinde sağlanan artışlara bel eden Nebati, “Hakikaten, önümüzdeki dönemde bu iyileştirmeler seçkin makule alanda rakamlara yansıyacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

Gelir eşitsizliğini gösteren Gini katsayısına ilgilendiren eleştirilere birlikte cevap veren Bitkisel, “TÜİK, dirimlik dağılımı göstergesi kendisine ‘kerte halkı kullanılabilir gelire göre’ ve ‘eşdeğer hanehalkı kullanılabilir duygusal gelirine göre’ görünmek amacıyla iki değişik yöntemle Gini katsayısını hesaplamaktadır. Hanehalkı kullanılabilir gelire göre Gini katsayısı etraflıca büyümeye yönelik muteber politikalarla 2006’daki 0,403 seviyesinden, 2019 yılında 0,387’ye geriledi, fakat 2020 yılında salgının pahal etkileriyle 0,402 seviyesine yükselmiştir. 2021 yılında 0,391 seviyesine akıllıcasına iyilik gerçekleşmiş olup, eşdeğer gömlek halkı kullanılabilir can gelirine bakarak Gini katsayısı ise 0,401 seviyesine düşmüştür. Değme iki yöntemle üstelik hesaplanan Gini katsayısında eski yıllara bakarak salah sağlanmıştır.” dedi.

Bakan Bitkisel, tutum kurumları ortada eş güdüm sorunu olduğu değerlendirmeleri üzerine ise Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde, Iktisat Eş Güdüm Kurulunun birlikte, Denk İstikrar Komitesi, Besin Komitesi, Mali İstikrar Komitesi üzere yapılarla koordinasyonu dinç şeklide sağladıklarını söyledi.

Rastgele ülkenin özlük ekonomik ve içtimai koşullarına bakarak farklı politika ve tedbirleri uygulamaya aldığını tamlayan Nebati, kırat korumalı mevduat uygulamasıyla döviz kurlarında ortaya sâdır efdal oynaklığı mehabetli derecede azalttıklarını aktardı.

“Net hata kusurlu kaleminde ölçülmeyen girişler düşecek”

Nebati, ödemeler dengesi istatistiklerinde yer düz kesin vebal az kalemindeki artışa ilgili da açıklamada bulunurken, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ödemeler dengesi istatistiklerinde esas umde yerine çift pusat muhasebe sistemi benimsenmiştir. Ödemeler dengesinin beherglas işlemi, o işlemin antre ve çıkış kayıtlarını gösterecek şeklide iki ayrı kaleme bedel değerde ve kopça namına kaydedilmektedir. Çift araç muhasebe sistemine bakarak, herhangi bir iktisadi işlemin tıpkı takanak bir birlikte borç görünmek üzere iki kaydı gerekmektedir. Bu kapsamda, akan işler dengesi ile resülmal ve mal hesabı kalemlerinin toplamının başarısız olması gerekmektedir. Toplamın başarısız olmadığı durumlarda mütezayit hacim açık günah ve kalık kendisine hesaplanmaktadır. Yıpranmamış bilgiler ve veriler geldikçe istatistikler güncellenir ve bu tutarlar net günah noksan kaleminden düşülerek ilgili kaleme işlenir. Bu kalemin oluşmasına çeşitli faktörler bozukluk olanaklı. Bunlardan biri aut ticaret mal hareketi ve mali dönemin zaman uyumsuzluğu, yani ihracatı gerçekleşen malın ödemesi 3 kamer bilahare geliyorsa, bu cins açık sorumluluk noksanda 3 kamer süresince ‘antre’ olarak görünür. Gâh veriler istatistikler geç yansır. Özel sektörün sıkıntılı dışı mevduatları, Arsıulusal Ödemeler Bankası yoluyla 4 ay rötarlı yayımlanıyor. Verilerin gelmesiyle kesin sorumluluk muallel kalemine yansıyor.”

Anket aracılığıyla toplanan verilerde birlikte takdir hataları olabileceğine dikkati çeken Nebati, “Buna arz ferah denk turizmdir. Gelen turistlere anketle sorularak yapılan gelir hesaplamaları bilcümle ölçümü yansıtmamaktadır. TÜİK eliyle turizm istatistiklerinde daha yıpranmamış güncelleme yapıldı. Erte açıklanacak ilkgüz ayı ödemeler dengesi verilerinde bu güncellemeyi göreceğiz. Bu güncellemeyle kesin yazık yarım kaleminde henüz önce kamu yerine ölçemediğimiz girişler sakıt olacak. Beyan yanlışları de tespit edildikçe güncellenerek net günah noksana yansımaktadır. Bunun dışında ‘yastık altı varlık’ diye rapor ettiğimiz bankacılık dışında tutulan tasarrufların bankalara Türk lirası karşılığı satılması yerinde bu işlemin bire bir karşılığı ödemeler dengesinin ilişik kalemine kaydedilirken, ne bir beyanda bulunulmadığı sürece sair karşılığı kemiksiz hata ve kusurlu kalemine yansıtılmaktadır.” dedi.

Bitkisel, metin çok ülkede dönem dönme açık sorumluluk nakıs kaleminin efdal seviyelere ulaştığını belirtirken, “2021 yılında kemiksiz sorumluluk nakıs sunu efdal artı olan talih, 159,3 bilyon dolarla MEMLUK olurken, genişlik erdemli olumsuz devlet olan 167,4 milyar dolarla Çin’dir.” diyerek konuştu. Türkiye’da değişik ülkelerin çok altında aile-ağustos döneminde 28,3 milyar dolarlık aynı methal gözlendiğini belirten Nebati, “Türkiye saydam, belirtik, açık hangi yaptığı belli olan benzeri mutluluk.” diye konuştu.

“Paylan mensubu olduğum partiye rey verdiğini rapor etti”

Icra Vekili Nebati, görüşmeler sırasında HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan’a ilişkin benzeri anısını da paylaştı. Bakırköy’birlikte mülga Bolluk ve Erdem partilerinde kaza başkanlığı yaptığını anımsatan Nebati, “Yeşilköylü olmamız hasebiyle dahi Sayın Garo Paylan ve mensup olduğu cemaatle oylumlu iletişimlerim olmuştur. Antrparantez Erdem Partisi kaymakamlık başkanıyken, öz kaza listemizden aynı Ermeni kardeşimizi il genel meclisi üyeliğinde aday göstermiştik. Nedeniyle Ermeni cemaatlerinde nazik ikramlarla karşı karşıya eksik birisi kendisine, kendisinin bile o dönemde mensup olduğum partiye görüş verdiğini açık yürekle ifade eden aynı kardeşimiz.” ifadelerini kullandı.