Hava Bilgisi verilerine bakarak, Yozgat, Kırıkkale, Kırşehir ve Nevşehir’de yaşanan elem ve itidalli derecede kuraklık ekilen tahılın çimlenmesini geciktirdi.
Meteoroloji Umumi Müdürlüğünün 2022 Ilkgüz-Kasım dönemi susuzluk haritasına bakarak, Itidalli Anadolu’da Yozgat, Kırıkkale ve Kırşehir “kırıcı yağışsız”, Nevşehir ise “mutedil şiddette yağışsız” iller arasında kayran alıyor.
Yozgat Bozok Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Tarım Fakültesi Akademisyen Prof. Dr. Güngör Yılmaz, AA muhabirine, akıbet dönemde kentte kuraklığın etkisinin hissedildiğini söyledi.
İç Anadolu’da kar ya birlikte baran şeklindeki olması gereken yağışın geciktiğine dikkati calip Yılmaz, “Ölçülü Anadolu’da şu anda, ekilen tahılların normal şartlarda çimlenmiş ayrıca kardeşlenmeye başlamış olmasını isteriz. Şu zaman itibarıyla yağışların bir iki evet bile gecikmiş olmasından ortalık takkadak çimlenmiş ve bir tane varak döneminde olduğunu görüyoruz. Elan encam düzeyde benzeri kardeşlenme namevcut.” diye konuştu.
Yılmaz, toprakta yeterince rutubet bulunduğunu belirterek, “Bu gönen bitkiyi ne kadar tolere edebilir, ona benzemek lazım. Şu dakika bakımından toprakta kestirmece yüzde 70 civarında nem var. Gönen oranı düşer, yağışlar olanaksız, kar gayrimümkün, topraktaki gönen güzel azalırsa o ant rehavet yaşanabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Divanlı Mahallesi çiftçilerinden İlhami Karameşe, mevsimin kurak geçtiğini, fazla yağmur olmadığını dile getirdi.
Normal şartlarda bugünlerde fire metre kar olması gerektiğini anlatan Karameşe, “Allah’tan beklenti kesilmez, inşallah yağmur ve kar yağar, fazlalaşan sene tamam. 500 dönüm rüşvet ve buğday ektim.” ifadelerini kullandı.
Çiftçi Mehmet Canbolat bile kuraklık dolayısıyla endişeli olduklarını, bu dönemi toprak sürerek değerlendirdiklerini belirtti.
Kırıkkale’ye ayrıntılı yıllar ortalamasının çok altında yağış düştü
Kırıkkale Üniversitesi Patika Yüksekokulu Örgensel Ekincilik Programı Dr. Akademisyen Ekstrem Erol, Meteorolojinin verilerine bakıldığında Kırıkkale ve Kırşehir’in olduğu bölgede yüzde 60’ın üzerinde kuraklık yaşandığına işaret etti.
Kuraklığın üreticiler amacıyla haddinden fazla şişman maslahat oluşturduğuna değinen Erol, şunları kaydetti:
“Alelhusus ilk teşrin ayında yağışların azlığı, bitkilerin topraktan çıkmamasına etken oldu. Hemen çıkışların olmaması değil, gübrelerin de etkinliğinin düşmesine yol açtı. Türkiye genelinde 1 Teşrinievvel-30 Kasım tarihleri beyninde Kırıkkale arz çok kuraklık yaşayan mülk. Yaklaşık 22 milimetre yağış düşmüş. Mufassal yıllar ortalaması 45 milimetrenin üzerindeydi. Bölgemizde tahıl yetiştirilen arazilerin kışa çimlenmeden girmesi, tohumların toprakta canlılıklarını kaybetmelerine dolayısıyla de baharda elan turfa benzeri yokuş yapmasına faktör olacak kabilinden görünüyor. Şu andan itibaren bütün koşullar ongun gitse de verimlerde yüzdelik 15-20 civarında kayıp geleceğini görüyoruz.”
Keder ilçesinde çiftçilik eden Köksal Kaya, kısaca 3 kamer önceki tohumun toprağa düştüğünü ancak bitkilerin çimlenme sürecinin geciktiğini dile getirerek, “Şu anda susuzluk gözüküyor ama inşallah devam etmez. Soymak geçişsiz, üretmeyince bu herkese yansır. İnşallah 2023 yılı yağışlı bedii.” görüşlerini paylaştı.
“Ehliyetli yağmur olmadığı amacıyla ürün güçsüz kalıyor”
Kırşehir Ziraat Odası Başkanı Sinan Purcu, toprak genelindeki kuraklık zımnında çiftçilerin keder içinde olduğunu söyledi.
Kendisinin güz döneminde 750 dekar alana arpa ve buğday ektiğini ancak ehliyetli yağmur olmadığı üzere ürünün yorgun kaldığını vurgulayan Purcu, “Güz ekimleri yapıldı. Bu ekimler yapıldıktan bilahare yağmur beklendi. Tam yağış olmadı. Eskiden ve yeterli yağış olsaydı bitki kışa hareketli şekilde girecekti. Kışın karını, soğuğunu alarak bahara elan dinç girecek, izbe kalkma daha zihayat olacaktı. Maatteessüf bu olmadı.” değerlendirmesini yaptı.
Kış ayında olunmasına rağmen kar yağışını göremediklerini nâkil Purcu, şöyle devam etti:
“Güzlük ekimleri ektik. Bahar ekimleri var bir bile. Gündöndü, nohut, mercimek, aspir gibi. Toprağı işlememiz amacıyla yağmur gerekiyor. Yağış olmazsa ürünlerin gelişimi ve verimi düşecek. Arazilerimin tıpkısı kısmını de nohut, gündöndü, darı üzere ilkbahar ekimini bekletiyorum. Bahar amacıyla dahi endişeliyiz. Yağış olmazsa maliyet artar. 2-3 kere sulayıp kurtaracağımız yerleri 7-8 nöbet sulamamız gerekecek.”
Nevşehir’bile bile kuraklık hareketli oluyor
Nevşehir Tarım Odası Başkanı Kahraman Kayaç, toprağın yeterli yağışı almaması halinde ülke genelindeki susuzluk riskinin elan üstelik artabileceğine dikkati çekti.
Arpa, çavdar, buğday üzere ürünlerin çimlenmesinde ağırlık yaşandığına değinen Kayaç, “İnşallah bundan ahir süreçte yağmur olur yoksa ürünlerde verim kaybı peki. Sunu, talebi karşılamayacağından tüketiciye üstelik damarı bozuk onomatope evet. 2023 yılında ülkemiz ve tekmil çiftçiler namına yağışlı artımlı benzeri yıl olmasını irade ediyoruz.” dedi.
Patates üreticisi Hacı Takatli Benzen da yörede kuraklık boyutunun artmaya bitmeme ettiğini, sonuç aylarda aralıklarla canlı olan yağışların mergup seviyede olmadığını belirtti.
Yağışsız güzeşte sürecin tarımda rekolteyi damarı bozuk yönde etkileyeceğini söyleyen Benzin, “Üretim sürecinden hasat sürecine büyüklüğünde her ahit suya ihtiyaç duyulmaktadır ve suya sıkışan mahsulat hastalığa alın çürük duruma düşer. Nisan ve mayıs ayına büyüklüğünde kar yağışı ve ardından ilkbahar yağmurları olursa mergup talep karşılanabilir.” diye niteleyerek konuştu.
