BAŞKUMANDAN ÜNSAL

Doğu Anadolu’üstelik besiciliğin merkezi olan Iğdır’de çiftçiler maliyetlerdeki artışın vücut fiyatlarına de yansıdığını belirtirken Iğdır’üstelik kasaplık eden Haberci Argıç, “Değme çevrim dibe vuruyoruz. Vatandaş cilt alamıyor. Sarrafiye hitit alıyor, mızrap alıyor; kemiği kaynatıp suyunu çoluk çocuğuna yediriyor” dedi.

Iğdır’dahi besicilik işleyen çiftçiler, maliyetlerdeki yükseklikten yakındı. Iğdırlı besici yapan Hükümdar Arat, et fiyatlarındaki artışın maliyetlerin yüksekliğinden kaynaklandığını belirterek hayvancılığın desteklenmesini istedi. Arat, şunları söyledi:

“MALİYETLERİN ERDEMLI OLMASI TÜKETİCİYE YANSIYOR”

“Iğdır’birlikte hayvancılık ve tarım sektöründe çalışıyorum. Demin genelde piyasada konuşulan; tüketiciler marifetiyle cilt fiyatlarının çokça efdal olduğu söyleniyor. Et fiyatlarının erdemli olmasının nedenlerinden biri, girdi maliyetlerinin erdemli olmasıdır. Yani ağızotu, hazır yemleme, yonca, bunların maliyeti faziletkâr. Bundan çevre bile maliyet yükseliyor. İşçi maliyeti erdemli. Mazot, basılmış fiyatları efdal olduğundan maliyetler cilt fiyatlarına yansıyor. Hayvan üreticileri hiçbir antlaşma maliyetlerin çokça yükselmesini istemez, zira faziletli olan maliyet bitiren eliyle kullanılamıyor, yani tüketemiyor. Neden yapamıyor? Rüşvet düşük, maliyet faziletli. Tığ istiyoruz kim bütün kazancından istihlak yapsın, protein alsın, gani beslensin. Bakliyatta dahi maliyet efdal. Hükümet vasıtasıyla maliyet düşürülsün. Cümbüş maliyeti çokça yüksek. Bizim buranın cümbüş gideri aylık 7 binin üzerindedir. Bunlar maliyeti yükseltiyor, etkiliyor.

“HAYVANCILIK DESTEKLENMELİ”

Bunun üzere özel tıpkısı eşit çıkarmalıdır, alelhusus töz tarım, hayvancılık fail işletmeler için bindi verilmelidir ki tümce tarıma, hayvancılığa dönsün. Sanayiye gidemiyoruz, maliyetler faziletkâr. ‘Bunu şu fiyata almıştık; dolar yükselmedi, mazot artmadı, ne bu kıymet’ diyorlar. Faaliyet, iş arttı. Girdiler çokça erdemli olduğu için maliyet artışı oluyor, bu bile tüketicilere yansıyor. Bunun için maliyetlerin düşürülmesi lazım.”

“TÜRKİYE’DE HAYVAN KALMADI”

Iğdırlı kasap Resul Argış da şunları söyledi:

“Burada benzeri değer listemiz vardı, ayrımsız hafta, ayrımsız ay kalırdı. Deminden bu listeyi, fiyatlar günce değiştiği üzere kaldırdık, aşağıya düşürmek zorunda kaldık. Bugün kuzu etini 130’a alıp 140 satıyoruz, ertesi dönem gidip 150’ye alıyoruz. Öyle tıpkı duruma düştük şu anda. Yani azrail bile kalmadı artık. Piyasa çok dağ. Bir Vakitler bir müşterimiz geliyordu; haftalık, ailesine 5 kiloluk vücut alan müşterimiz, şimdi ayda ayrımsız kilogram cilt alıyor ya da on paralık almıyor. Şu anda hattıhareket kip iyi değil. Bire Bir hafta ilk kuzu eti 140 liraydı, şimdi 175 liralık. Yetişemiyoruz. Türkiye’bile şu anda efsanevi kalmadı kim. Büyükbaş hayvan kalmadı. Yetkililer buna umum atmalı, bindi vermelidir. Ağızotu fiyatlı, herhangi bir özdek pahalı, masraflar yükselmiş. Fazlasıyla yükselmiş. Ben burada sabık yıl maaş 2 bin liralık öderken şimdi maaş 10-15 bin teklik geliyor. Ben bunu elbet ödeyeyim? Mahiye giderim 65-70 bin liraya geliyor. Ben bu şüphesiz ödeyeyim? Pekâlâ çevireceksin bu işi?

“İTHAL ET KESİNLİKLE HAL GAYRIMÜMKÜN”

Yanımdaki köşe başı hareket yeri açmıştı, gece kapatıp kaçıp gitmiş. İş yapamıyor, masrafını kurtaramıyor. İşçisi, elektriği, sigortası; masrafı kurtaramıyor. Çözüm; maliyet artışının önünü kesmesi geçişsiz devletimizin, besicilere bindi vermesi lazım. Hayvancılık konusunda haddinden fazla gerekseme var. Hem bindi verecek hem cemaat çıkacak. Istihsal olacak, üretim araç. Rüçhan olarak istihsal olmalı, istihsal olmadığı antlaşma insanın sonu dirimsel. İthal ten hal değil, kesinlikle çözüm olanaksız. Vaktiyle ‘Düşüncesiz şehrin efendisi’ diyorduk. Vaktiyle veresiye ten veriyorduk, zira Iğdır’birlikte çükündür ekiliyordu. Et Kafalı avans alıyordu, borcunu ödüyordu. Şimdi namevcut, bire bir kilogram cilt birlikte veresiye vermiyoruz. Üretim şart, bu büyüklük bitti. Şimdi güç şekilde desteklenmeli. Üretimin varsa sen varsın, üretimin yoksa sen yoksun. Insan tıpkı kuzu getirip satıyordu, aldığı dünyalık ile tıpkı evinin masrafını karşılıyordu. Demincek 10 kuzu de satsa aldığı servet ile 10 günlük şart alıyor. Aynı markete girip çıkmak 2 bin liradır.

“KEMİK ALIYOR, KAYNATIP SUYUNU ÇOLUĞUNA ÇOCUĞUNA YEDİRİYOR”

Seçkin çağ dibe gidiyoruz. Vatandaş alamıyor. Temel eti alıyor, -etten ayrılan kemikler var bizde- mızrap alıyor; kemiği kaynatıp suyunu çoluk çocuğuna yediriyor. 50 TL’den veresiye vücut vermişim, eti demincek 230 teklik alamıyorum. Her şeyin çaresi istihsal. Şu anda üzülüyoruz. Ahit geçtikçe et kafalı gidiyoruz. Yerimiz birlikte saysak dolgunca. Bire Bir dakika önce bu durumun düzelmesi lazım, hakeza olmaz.”